Geschiedenis

De vastelavondvieringen. Een onzekere toekomst.

Al in de Middeleeuwen werden de vastelavonden in wisselende mate in 's-Hertogenbosch gevierd.

In de jaren voor 1881 wordt de viering van vastelavond steeds algemener en ontstaan er excessen. De gegoede burgerij heeft zich al jaren verzet tegen deze ‘slemperijen’ (braspartijen). Ook de ‘vastelavondkrantjes’ met daarin scherts en parodie op vooraanstaande Bossche burgers worden bekritiseerd. Maar de gemeente geeft herhaaldelijk geen gehoor aan een verzoek om de vastelavondvieringen te verbieden.

In 1881 mengt Monseigneur Adrianus Godschalx, de Bisschop van ’s-Hertogenbosch, zich in de discussie en komen de feesten in gevaar …

De Oeteldonksche Club van 1882. Het spel begint.

Op 1 oktober 1882 wordt in Café Plaats Roijaal (toen gevestigd in de straat 'Achter het Stadhuis') de ‘Oeteldonksche Club van 1882’ opgericht. Hier ligt de geboortegrond van het spel zoals we dat nog altijd spelen. De bemoeienis van de geestelijkheid in de discussies rondom de vastenavondviering vormt de aanleiding voor enkele Bosschenaren om de vieringen te veredelen. Zo wordt het volksfeest behouden.

Drie dagen per jaar, tijdens het feest van de omgekeerde wereld, verandert de stad ’s-Hertogenbosch in het durp Oeteldonk. De Bossche mannen worden Boeren en Bossche vrouwen worden Durskes.

Het feest der feesten. Start van een lange traditie.

In 1882 treedt Peer vaan den Mugheuvel aan als Burgervaojer van Oeteldonk. In 1883 kondigt hij het bezoek van een 'Hoogen Kell' (hooggeplaatste heer) aan. Het dorp Oeteldonk verwelkomt voor het allereerst Z.K.H. Prins Amadeiro I. Het begin van een lange traditie.

Na hem zullen de telgen uit de Dynastie der Amadeiro’s vrijwel ieder jaar een bezoek brengen aan hun 'Pronkjuweel'. Dit is voor de Oeteldonkers dé reden voor het feest der feesten.

Op zijn sokkel. In vol ornaat.

Knillis staat op de Bossche Markt en wordt door De Prins onthult Op Carnavalszondag onthult de prins Boer Knillis op de Bossche Markt. Knillis wordt gelauwerd met een boerenkoolkrans, een eerbetoon aan de vermeend stichter van het durp Oeteldonk. Voor vele Boeren en Durskes is deze plek nog altijd een bedevaartsoord.

Oeteldonk zingt. Uit volle borst.

De Oeteldonkse emblemen. Een groot succes.

In 1962 wordt het eerste officiële Oeteldonkse ‘mouwembleem’ gepresenteerd. In eerste instantie om fondsen te werven voor de organisatie van de carnavalsviering. Het nieuwe embleem met het wapen van Oeteldonk en de tekst 'Rijk der Amadeiro's is een groot succes.

Inmiddels zijn de vele emblemen niet meer weg te denken van de Oeteldonkse boerenkiel. Na een vernieuwde uitgave in 1963, komt er vanaf 1964 jaarlijks een nieuw embleem (jaarschild) uit.

Gij bent m’n botterbloem. Een echte klassieker.

Vanwege geldgebrek wordt er in 1970 geen Kwèkfestijn georganiseerd. Op verzoek schrijft Wim Kersten dat jaar een uniek carnavalsnummer: ‘Gij bent m’n botterbloem’. Deze evergeen is nog altijd veel in de café's te horen.

Elk schrikkeljaar. Peer en Hendrien.

Hendrien is de trouwe huishoudster van Peer vaan de Muggenheuvel. Ze onderhoudt de ambtswoning van de Burgervaojer. Haar dagen zijn gevuld met het 'sokken stoppen, èrrepels schillen en kiepe voejere'.

Maar in de schrikkeljaren heeft ze een dagje over. Op deze extra dag gaat ze mee naar Oeteldonk en prijkt ze trots aan de arm van Peer. Die ene dag dat ze erbij mag zijn zal heel Oeteldonk het weten!

Van meezingers. Tot echte klassiekers.

Het Kwèkfestijn van 1989 blijkt achteraf zeer succesvol. Tijdens deze editie worden maar liefst 4 Oeteldonkse klassiekers geboren. ‘Zeg hedde gij?, Ik Zing Veur Jou, Anoesjka en de Hendjes’ worden tijdens deze memorabele avond voor het eerst ten gehore gebracht. Nog altijd worden ze door jong en oud uit volle borst meegezongen.

Het motto. Oeteldonker met Hart en Ziel.

Oeteldonk blijft zich vernieuwen. Bijvoorbeeld met de terugkerende jaarthema's op de jaaremblemen. Een schot in de roos. Het eerste motto is ‘Oeteldonker met Hart en Ziel. Sindsdien kent Oeteldonk ieder jaar een nieuw jaarthema. Het thema speelt tijdens carnaval onder andere een rol bij de humor en de gein tijdens de vele optochten.

Oeteldonk bestaat 121 jaar. Volop feest.

Van 6 tot 17 november 2003 wordt het 121-jarig bestaan van Oeteldonk groots gevierd, o.a. op de Parade in een soort van operagebouw-opstelling met schaauwbakke (balkons). Naast een ware opera en een receptie is een reünie van de OC, een 55-plus avond, een jeugdmusical, bals masqué’s en diverse wijkevenementen. Er verschijnt een boek, er komt een nieuwe vaandel en plaquettes (Wilhelminabrug en Lombardje).

Ter ere van dit jubileum schrijft Ad Siemons het nummer ‘Ooit’. Dit lied is inmiddels uitgegroeid tot een klassieker met een bijzondere betekenis voor vele Oeteldonkers.

Dé opening van het Carnavalsseizoen is voor veel Oeteldonkers inmiddels een traditie geworden

Met het oog op de magische datum 11-11-2011, wordt in 2010 voor het eerst een grootse 11-11 viering georganiseerd. Die dag wordt de opening van het Carnavalsseizoen omarmt door heel veel Oeteldonkers. Inmiddels is de viering van 11-11 niet meer weg te denken. Deze traditie staat als een huis. Elk jaar weer een heerlijk, warm en drukbezocht voorpoefje van het ‘feest der feesten’. 

De jongste telg. In de Dynastie der Amadeiro's.

In 2018 kondigde Prins Amadeiro XXV zijn abdicatie aan: het is de laatste keer dat hij Oeteldonk bezoekt. Maar gelukkig leeft de Dynastie der Amadeiro’s altijd voort! In 2019 bezsoekt zijn opvolger, Prins Amadeiro XXVI, met zijn trouwe Adjudant Hertog Le Blanc du Nicolaï zijn Pronkjuweel. De Oeteldonkers sluiten hem meteen in hun hart!

Veel hoop. Weinig feest.

Wegens de heersende pandemie wordt in 2021 besloten om Carnaval niet te laten plaatsvinden. Er is veel hoop, maar vanwege de coronamaatregelen is het niet mogelijk om het feest op een verantwoorde en veilige manier te organiseren. OC TV brengt Oeteldonk bij de Oeteldonkers thuis met onder andere een digitale aankomst van de Hoogheid, de onthulling van Knillis en een aantal talkshows.